Als trouwe lezer van deze columns weet u dat ik van mening ben dat onze maatschappij en onze overheid de zorg tekortdoen. Ik heb het opgezocht: tekortdoen hoort aan elkaar geschreven te worden. Ik heb het opgezocht: aan elkaar hoort niet aan elkaar geschreven te worden. De zorg zou te duur worden en daarom meer marktwerking en meer controle nodig hebben. Ik vind daar iets van. Tegelijkertijd moet ik toegeven dat ik ook een andere ontwikkeling zie: te hoge verwachtingen.

Mijn vak is in de 20 jaar dat ik het beoefende totaal veranderd. Enerzijds door de plaag van de markt en de hyper-bureaucratisering, maar anderzijds ook door de verwachtingen van de patiënt. U wil meer en meer van ons. En u bent gezondheid meer en meer gaan zien als een maakbaar product. Heb ik ergens pijn, dan koop ik gewoon wat zorg. Waar vroeger pijn gewoon bij het leven hoorde, is het tegenwoordig een onhoudbare situatie waar desnoods voor geopereerd moet worden. En wel nu. Pillen zijn wel het minste waar we recht op hebben. Tot op hoge leeftijd willen we klachtenvrij door het leven. De woorden ‘U zult ermee moeten leren leven,’ durf je als dokter niet meer uit te spreken. Slijtage is een ziekte geworden. Van medische tegenslagen, verwachten we dat ze tijdelijk zijn. De generatie huisartsen voor mij zag het vak als een ‘begeleiden van het lijden’. Die houding wordt door patiënten niet meer geaccepteerd.

En als huisarts wil je ook heel graag meer kunnen bieden dan een aai over de bol. Je gunt je patiënt te allen tijde beterschap. Ook als je beter weet. Het is mooi om te zien dat u zoveel vertrouwen in de kennis en kunde van de geneeskunde heeft, maar het is frustrerend om te zien hoe vaak dat een recept voor teleurstelling is. Ik zeg vaak ‘Ik zal u verwijzen, maar verwacht er nou geen wonderen van’ om even later een verzoek om een second opinion te krijgen. Want het ‘gaat zo echt niet langer’. We verwachten altijd beterschap en we gaan niet naar de dokter om iets anders te horen. Ondertussen vrezen we een zorginfarct dat allang bestaat. Soms kijk ik naar mijn steeds meer uitpuilende spreekuren en vraag ik me of hoe het komt dat mijn hele dorp ziek lijkt te zijn. Maar de pijnlijke vaststelling is: dat is altijd al zo geweest en dat zal altijd zo blijven…