Als huisarts kom je de mensen erg nabij. Niet alleen emotioneel, maar ook gewoon lichamelijk. Je zit aan mensen, je komt in hun persoonlijke ruimte. Mensen leggen bij de huisarts hun ziel bloot, maar ook hun lichaam. En dat is ook emotioneel. Aanraken is ook contact leggen, voelen hoe het met de ander gaat. Een groot deel van het onderzoek bij rugpijn, naast het protocollaire drukken op onderliggende structuren en zoeken naar zenuwbeklemmingen, is voelen hoeveel spanning er in de spieren zit. Vaak merk je, zodra je je handen op een rug legt, al dat het om een stijfgespannen patiënt gaat. Dan is de emotionele spanning vaak de hoofdoorzaak van de pijn. Als de spanning geen gehoor vindt in je hoofd, zakt hij naar je rug om aandacht te trekken.

Die rare pandemie bracht iedereen qua huidcontact in de war. Je geeft de dokter geen hand als je de spreekkamer binnenkomt, maar na een praatje over de pijn, raakt hij wel je buik aan om te voelen of de organen nog een beetje netjes op hun plek liggen. Voor de dokter is dat niet intiem – die voelt met een medische aandacht, maar voor de patiënt wel. Veel mensen zeiden tijdens een onderzoek dat ik de eerste was die hen aanraakte sinds vele maanden.

Toch ben ik gestopt met handen geven. Contact heeft veel aspecten en zonder handen geven kan ik ook contact leggen. Ik vond het vroeger een mooi begin van een consult. Je voelt elkaars stemming aan voordat je over gezondheid en ziekte gaat praten. Je schept al een beetje een band. Bovendien zijn Nederlanders echte handenschudders. Belgische huisartsen gaven al nooit een hand in de deuropening (mijn opleider waste direct zijn handen als iemand dat toch deed), maar Nederlandse huisartsen deden het allemaal. Terecht, vond ik. Maar toen kwam dat gekke virus dat van hand tot hand ging. Huisartsen bleken perfecte verspreiders. En hoewel het eigenlijk geen medische ontdekking was, beseften we ons ineens ook dat de griep op dezelfde manier wordt overgedragen. En al die andere virusziekten ook. Wij gaan als vlinders van patiënt naar patiënt. En het laatste dat je wil, is zelf een oorzaak van ziekte zijn. Ik ben benieuwd hoeveel huisartsen weer zijn begonnen met handenschudden. Ik helaas niet. Ik mis het wel. Als huisarts kom je de mensen dus erg nabij. Maar je hebt als huisarts nu eenmaal een beetje een vies beroep.